Sivas, Kayseri ve Kastamonu arasında uzun süredir devam eden pastırma rekabeti, yeni bir boyut kazandı. 2022 yılında coğrafi işaret tescili alarak ürününü koruma altına alan Sivas pastırması, ününü yurt dışına da taşıdı. Şimdi Sivas Ticaret Borsası, Sivas pastırmasını Avrupa Birliği’nde tescil ettirmek için harekete geçti.
Sivas Pastırması Avrupa Birliği Tesciline Doğru
Sivas Ticaret Borsası tarafından yapılan açıklamaya göre, 11 Ekim 2024 tarihinde Sivas pastırması için AB Komisyonu Tarım ve Kırsal Kalkınma Genel Müdürlüğü’ne coğrafi işaret başvurusu yapıldı. Başvurunun PGI-TR-03359 numarasıyla kayıt altına alındığı belirtildi.
Sivas Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Hayrullah Karakaya, Sivas pastırmasının Sivas ile özdeşleştiğini belirterek, ürünün bölge ve ülke ekonomisi açısından büyük önem taşıdığını söyledi.
“Sivas pastırması, ilimizin marka değeri ile özdeşleşmiştir. Coğrafi işaretli bu değerimizin AB Komisyonu tarafından tescil edilmesi için çalışıyoruz. Ülkemizin coğrafi işaretli ürün potansiyeli oldukça yüksek. Güvenilir gıda talebinin arttığı bu dönemde, ürünlerimizin yurt dışında da korunması büyük önem taşıyor.” dedi.
Pastırmanın Tarihi: Sivas’tan Diğer Bölgelere Yayılma Serüveni
Hayrullah Karakaya, pastırma üretim geleneğinin Sivas’tan Kayseri, Afyon ve Kastamonu’ya yayıldığını belirtti. Açıklamasına göre, 1800’lü yıllarda Ermeni ustası Şalak tarafından Sivas’ın Kızılca Köyü’ne getirilen pastırma yapım teknikleri, önce bölge halkı tarafından öğrenildi, ardından Sivaslı ustalar aracılığıyla diğer bölgelere taşındı.
“Pastırmanın yapım teknikleri, Sivas'ın Kızılca köyünde öğrenilmiş ve buradan Kayseri, Afyon ve Kastamonu gibi hayvancılık kültürüne sahip illere yayılmıştır.” ifadesini kullanan Karakaya, Sivas pastırmasının tarihi ve kültürel bir değeri temsil ettiğini vurguladı.
Sivas Pastırmasının Üretim Süreci ve Lezzet Sırrı
Sivas pastırması, Sivas’ın özel iklimi ve kuru havası sayesinde kendine has bir lezzete sahip. Yerli hayvanlardan elde edilen etlerle yapılan pastırmanın üretim süreci geleneksel yöntemlere göre şekilleniyor. Hayrullah Karakaya, üretim sürecine ilişkin detayları şu şekilde anlattı:
“Sivas pastırmasının yapımında, özenle seçilen etlerin sinirleri ve yağları temizlenir. Büyük parçalara bölünen etler, Sivas’ın kaynak tuzuyla ovularak bekletilir. Tuzlama işleminden sonra etler, Sivas’ın kuru havasında doğal yöntemlerle kurutulur. Kuruyan etler, çemen, sarımsak ve baharat karışımıyla kaplanır ve birkaç hafta dinlendirilir. Bu süreç sonunda ortaya çıkan pastırma, sadece lezzetli bir et değil, aynı zamanda Sivas’ın tarihini ve kültürünü de yansıtır.”
Pastırma Fiyatlarında Son Durum: Sivas, Kayseri, Kastamonu
Sivas, Kayseri ve Kastamonu, pastırmasıyla ünlü üç şehir olarak öne çıkıyor. Ancak her bir şehrin pastırması fiyat açısından farklılık gösteriyor. İşte üç ilin pastırma fiyatlarında son durum:
- Sivas pastırması: 1400 – 1700 TL/kg
- Kastamonu pastırması: 1600 – 1700 TL/kg
- Kayseri pastırması: 1500 – 1700 TL/kg
Pastırma fiyatlarının yüksek olmasında, et fiyatlarının yanı sıra üretimde kullanılan geleneksel yöntemlerin maliyetli olması da etkili oluyor.
Sivas Pastırmasının AB Tescili Sürecinde Son Durum
Sivas pastırmasının Avrupa Birliği’nden coğrafi işaret alması, bölgeye ekonomik ve kültürel anlamda önemli katkılar sağlayacak. Hayrullah Karakaya, bu sürecin pozitif ilerlediğini ve AB Komisyonu'ndaki ön incelemenin olumlu sonuçlandığını belirtti. Böylece Sivas pastırması, Avrupa pazarında da resmi olarak koruma altına alınmış olacak.
Karakaya, Sivas pastırması gibi coğrafi işaretli ürünlerin, güvenli gıda talebinin arttığı bu dönemde hem yerel hem de uluslararası pazarda daha fazla ilgi gördüğünü ifade etti.
Sivas, Kayseri, Kastamonu: Pastırma Rekabeti Devam Ediyor
Pastırma üretiminde yıllardır Kayseri ve Kastamonu ön planda olsa da, Sivas pastırmasının coğrafi işaret alması rekabeti kızıştırdı. Coğrafi işaret tescili ile birlikte Sivas’ın pastırma üretiminde öne çıkma çabası, hem iç pazarda hem de uluslararası arenada dikkat çekiyor.
Kayseri ve Kastamonu’da da geleneksel yöntemlerle üretilen pastırma, uzun yıllar boyunca bölgenin en bilinen lezzetleri arasında yer aldı. Ancak Sivas’ın tescil hamlesi, rekabeti yeni bir boyuta taşıdı.
Sıkça Sorulan Sorular
1. Sivas pastırması coğrafi işaret aldı mı?
Evet, Sivas pastırması 2022 yılında Türkiye’de coğrafi işaret aldı. Avrupa Birliği tescil süreci ise devam ediyor.
2. Pastırma fiyatları ne kadar?
Sivas pastırması 1400 – 1700 TL, Kastamonu pastırması 1600 – 1700 TL, Kayseri pastırması ise 1500 – 1700 TL arasında değişiyor.
3. Sivas pastırması nasıl yapılıyor?
Sivas pastırması, yerli hayvan etlerinin tuzlanması ve açık havada kurutulması ile üretilir. Kuruyan etler, çemen ve baharat karışımıyla kaplanır ve dinlendirildikten sonra tüketime hazır hale gelir.
4. Pastırma üretimi Sivas'tan mı başladı?
Sivas Ticaret Borsası'na göre, pastırma üretimi 1800’lü yıllarda Sivas’ın Kızılca Köyü’nde başlamış ve buradan Kayseri, Afyon ve Kastamonu’ya yayılmıştır.
5. Sivas pastırması AB tescili alacak mı?
Sivas pastırmasının AB tescil başvurusu 11 Ekim 2024'te yapıldı ve ön inceleme olumlu sonuçlandı. Süreç devam ediyor.
