Trabzon mutfağının vazgeçilmez lezzetlerinden biri olan Sürmene pidesi, asırlık geçmişi ve eşsiz tadıyla yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekiyor. "Trabzon yağlısı" ve "Trabzon peynirlisi" olarak da bilinen bu özel pide, coğrafi işaret tesciliyle de ünlenmiş durumda. Özellikle Gelinim Mutfakta gibi programlarda yer alması, lezzet tutkunlarının bu pidenin tarifini merak etmesine neden oldu. Peki, Sürmene pidesi nasıl yapılır, içinde hangi malzemeler kullanılır ve yapımının püf noktaları nelerdir? İşte tüm detaylar…
Sürmene Pidesinin Özelliği Nedir?
Sürmene pidesini diğer pidelerden ayıran en önemli faktörler arasında bölgeye özgü peynir ve tereyağı kullanımı yer alıyor. İlçenin yaylalarında doğal yöntemlerle üretilen tereyağı ve salamura peyniri bu pideye kendine has bir lezzet kazandırır. Geleneksel olarak taş fırında, odun ateşinde pişirilen Sürmene pidesi, sade haliyle ya da kavurmalı, kıymalı ve karışık versiyonlarıyla damakları şenlendiriyor. Bu pidenin, Trabzon’un yayla kültürünü ve doğallığını temsil ettiği de söylenir.
Sürmene Pidesinin İçinde Ne Var?
Sürmene pidesinin en bilinen çeşitleri peynirli ve tereyağlı olanlarıdır. Ancak son yıllarda çeşitlilik artmış ve kavurmalı, kıymalı veya karışık pideler de yapılmaya başlanmıştır. Pideyi zengin kılan malzemeler şunlardır:
- Sürmene peyniri (bölgeye özgü salamura peynir)
- Tereyağı (yaylalarda doğal yöntemlerle üretilen)
- Kıyma, kavurma veya sucuk (isteğe göre)
- Kaliteli un ve maya ile hazırlanmış hamur
Pideye en çok lezzeti veren faktör, doğal tereyağı ve peynirin birleşimidir. Ayrıca hamurun kıvamı ve fırında pişirilme süresi de lezzet açısından önem taşır.
Hangi Peynir Kullanılır?
Sürmene pidesi için Sürmene peyniri olarak bilinen bölgesel salamura peynir tercih edilir. Bu peynir, Trabzon’un yüksek yaylalarındaki mandıralarda üretilir. Tuzlu ve yarı sert yapısı sayesinde fırında eridiğinde pidenin içinde akışkan bir kıvam alır. Sürmene peyniri bulunmadığı durumlarda kolot peyniri gibi Karadeniz'e özgü peynirler de alternatif olarak kullanılabilir.
Sürmene Pidesi Nasıl Pişirilir?
Geleneksel Sürmene pidesi, taş fırında odun ateşiyle pişirilir. Bu pişirme yöntemi, pidenin çıtır bir dış yapıya sahip olmasını sağlarken iç kısmının yumuşak kalmasını garanti eder. Evde yaparken, pideyi yüksek sıcaklıkta pişirmek önemlidir. Fırın tepsisi ya da pizza taşı kullanmak pidenin altının da güzelce kızarmasını sağlar.
Fırında Pişirme Adımları:
Hamur hazırlığı:
- 4 su bardağı un
- 1 su bardağı ılık su
- 1 paket maya
- 1 tatlı kaşığı tuz
- 1 tatlı kaşığı şeker
Pidenin şekillendirilmesi:
- Mayalanmış hamurdan bezeler alınarak oval şekilde açılır.
- Üzerine tereyağı sürülür ve Sürmene peyniri serpilir. İsteğe göre kıyma veya kavurma eklenir.
Pişirme:
- Fırın 250 dereceye ısıtılır.
- Pide, önceden ısıtılmış fırında yaklaşık 10-12 dakika pişirilir.
- Fırından çıkar çıkmaz üzerine tereyağı sürülür ve sıcak servis edilir.
Kolay ve Pratik Sürmene Pidesi Nasıl Yapılır?
Evde Sürmene pidesi yapmak aslında oldukça basit. Geleneksel taş fırın olmadan da bu lezzeti yakalamak mümkün. İşte pratik bir tarif:
Pratik Sürmene Pidesi Tarifi:
- Malzemeler:
- Hazır pizza hamuru veya lavaş ekmeği
- Sürmene peyniri veya kolot peyniri
- Tereyağı
- İsteğe göre kavurma ya da kıyma
- Fırını 250 dereceye ayarlayın.
- Hamurun üzerine tereyağı sürün ve peyniri serpiştirin.
- 8-10 dakika fırında pişirin.
- Fırından çıkardıktan sonra tekrar tereyağı sürerek sıcak servis yapın.
Bu pratik yöntemle taş fırına gerek kalmadan evde kolayca Sürmene pidesinin tadını çıkarabilirsiniz.
Sürmene Pidesinin Püf Noktaları
- Peynirin kalitesi: Mutlaka bölgesel peynirler tercih edilmelidir. Peynirin eriyip akışkan bir kıvam alması önemlidir.
- Hamurun kıvamı: Hamur fazla sert ya da yumuşak olmamalıdır. Mayalanma süresine dikkat edilmelidir.
- Pişirme süresi: Fırında uzun süre bekletmek pidenin kurumasına neden olabilir. Fırından çıkarır çıkarmaz tereyağı sürmek lezzetini artırır.
- Odun ateşi: Geleneksel lezzet için odun ateşinde pişirmek fark yaratır. Ancak evde yüksek ısıda fırında pişirerek de benzer sonuçlar alınabilir.
Sürmene Pidesinin Tarihi ve Coğrafi İşaret Belgesi
Sürmene pidesinin tarihi yaklaşık 150 yıl öncesine kadar uzanır. İlk başlarda evlerde yapılan bu pide, son 50 yıldır fırınlarda da üretilmektedir. Trabzon’un Sürmene ilçesine özgü olan bu lezzet, 4 yıllık bir çalışma sonucunda coğrafi işaret tescil belgesine kavuşmuştur. İlçeye gelen ziyaretçiler bu pideleri denemeden gitmez ve bölgedeki fırınlar da tescil belgelerini gururla sergiler.
Sıkça Sorulan Sorular
Sürmene pidesinde hangi peynir kullanılır?
Sürmene pidesinde bölgesel salamura peynir veya kolot peyniri tercih edilir.
Sürmene pidesi hangi fırında pişirilir?
Geleneksel olarak taş fırında, odun ateşinde pişirilir.
Evde Sürmene pidesi yaparken nelere dikkat edilmeli?
Hamurun kıvamı, malzemelerin kalitesi ve fırın ısısı önemlidir. Pide, yüksek sıcaklıkta kısa sürede pişirilmelidir.
Sürmene pidesi çeşitleri nelerdir?
Peynirli, kıymalı, kavurmalı ve karışık olarak farklı çeşitlerde yapılmaktadır.
Coğrafi işaretli Sürmene pidesi nerede bulunur?
Trabzon’un Sürmene ilçesindeki fırınlarda orijinal Sürmene pidesini bulabilirsiniz.
